A pasada fin de semana tivo lugar no Salón Náutico de Barcelona a presentación do 'IX Encontro de Embarcacións Tradicionais de Galicia' que terá lugar do 9 ó 12 de Xullo na vila de Muros. Máis info.
Varada das gamelas
lunes, 13 de octubre de 2008
Remata a tempada. O verán queda atrás e as gamelas son gardadas. Pasado o tempo de navegación comezamos agora a etapa de mantemento e conservación das embarcacións para que estean de novo listas para surcar as nosas rías cando os ventos volvan a ser propicios.
Varada (18 fotos)
Travesía embarcacións tradicionais
lunes, 4 de agosto de 2008
Participamos coa Rula na singradura de embarcacións tradicionais organizada pola Dirección Xeral de Xuventude e Solidariedade dentro do programa Acción de Verán '08. A 'Ruta Norte' desenvolveuse entre as rías de Arousa e Pontevedra, pasando polas Sinas, Rianxo, O Grove, Pedras Negras, a Illa de Ons, Aldán e Portonovo, combinando navegación recreativa con actividades culturais e de lecer.
Ruta Norte 2008 (65 fotos)Brest 2008
jueves, 31 de julio de 2008
"Dende o ano 1992, e cada catro anos, a cidade de Brest acolle o máis grande evento marítimo do mundo. Embarcacións tradicionais, antigas, clásicas e actuais de países de todo o mundo deixan os seus portos de orixe e viaxan á cidade do noroeste francés.
Este ano Galiza participou como convidada de honra, xunto a países de recoñecida tradición mariñeira: Vietnam, Noruega, Madagascar e Croacia. Todos eles contaron coa súa propia vila (village) dentro de Brest, un espazo no que dar a coñecer as súas tradicións mariñeiras, e tamén a súa cultura, música e gastronomía.
Arredor de 2000 embarcacións, 25 nacións, 15000 mariñeiros, 300 expositores, 2000 animadores, 5000 voluntarios e 350 empresas protagonizaron esta 5ª edición da Festa Marítima Internacional."
Este ano Galiza participou como convidada de honra, xunto a países de recoñecida tradición mariñeira: Vietnam, Noruega, Madagascar e Croacia. Todos eles contaron coa súa propia vila (village) dentro de Brest, un espazo no que dar a coñecer as súas tradicións mariñeiras, e tamén a súa cultura, música e gastronomía.
Arredor de 2000 embarcacións, 25 nacións, 15000 mariñeiros, 300 expositores, 2000 animadores, 5000 voluntarios e 350 empresas protagonizaron esta 5ª edición da Festa Marítima Internacional."
Brest 2008 (320 fotos)A Diana
lunes, 30 de junio de 2008
Xa navega a Diana, unha gamela que era empregada na recolleita de navalla mediante mergullo e que foi recuperada utilizando técnicas actuais. Restauramos unha vela orixinaria de Cangas, a pesar do baleiro de información entorno as velas utilizadas tradicionalmente nesta zona, tentando rescatar parte da enorme sabiduría prendida no tempo.
Recuperación da Diana (10 fotos)A Luna
miércoles, 11 de junio de 2008
Recuperamos a Luna, a gamela que nos foi doada, enteiramente construída en madeira maciza. A nosa intención era restaurala e dotala de timón, pau e vela para surcares o mar. Traballamos no taller situado na praia do Canabal (Tirán) cedido xentilmente polo Sr. Manuel "Pilo", industrial do mexilón.
O traballo comeza coas nocións básicas de carpintería, a limpeza das vellas capas de pintura e a sustitución e adaptación das pezas máis deterioradas: renovamos as cadernas, reclavamos totalmente a taboazón, recheamos as fallas con resina epoxi mesturada con serrín e finalmente cubrimos o casco cun tecido de fibra de vidro impregnado en resina epoxi. A madeira queda protexida por unha cuberta impermeábel que a manterá seca e case libre de mantemento.
Despois da capa de fibra de vidro con resina epoxi, repasamos a superficie do casco e a alisamos utilizando aparello acrílico de alto espesor, fácil de lixar e que deixa unha superficie de moi boa calidade. Rematado o traballo co aparello, píntase cunha imprimación de epoxi e voltamos a marcar a liña de flotación aplicando unha capa final de pintura de poliuretano na obra morta e patente na obra viva. No interior e na cuberta pintamos sobre o epoxi cunha imprimación tamén de epoxi e unha pintura de poliuretano de un só compoñente.
Ao mesmo tempo construimos o timón, feito de duas taboas unidas por espigos; a caseta do pau e as fixacións da driza. Tamén facemos as primeiras probas da vela, relizada na velería de Ramón Albert e Julio Pousa, e finalmente axustamos os paniles.
A travesía de presentación da Luna tivo lugar en Cangas, aproveitando a chegada da Volta Naútica a Galicia.
O traballo comeza coas nocións básicas de carpintería, a limpeza das vellas capas de pintura e a sustitución e adaptación das pezas máis deterioradas: renovamos as cadernas, reclavamos totalmente a taboazón, recheamos as fallas con resina epoxi mesturada con serrín e finalmente cubrimos o casco cun tecido de fibra de vidro impregnado en resina epoxi. A madeira queda protexida por unha cuberta impermeábel que a manterá seca e case libre de mantemento.
Despois da capa de fibra de vidro con resina epoxi, repasamos a superficie do casco e a alisamos utilizando aparello acrílico de alto espesor, fácil de lixar e que deixa unha superficie de moi boa calidade. Rematado o traballo co aparello, píntase cunha imprimación de epoxi e voltamos a marcar a liña de flotación aplicando unha capa final de pintura de poliuretano na obra morta e patente na obra viva. No interior e na cuberta pintamos sobre o epoxi cunha imprimación tamén de epoxi e unha pintura de poliuretano de un só compoñente.
Ao mesmo tempo construimos o timón, feito de duas taboas unidas por espigos; a caseta do pau e as fixacións da driza. Tamén facemos as primeiras probas da vela, relizada na velería de Ramón Albert e Julio Pousa, e finalmente axustamos os paniles.
A travesía de presentación da Luna tivo lugar en Cangas, aproveitando a chegada da Volta Naútica a Galicia.
Recuperación da Luna (25 fotos)A Rula
jueves, 5 de junio de 2008
Coa axuda da Deputación de Pontevedra emprendemos a recuperación dunha gamela procedente da praia do Canabal (Tirán). O traballo realizouse no taller do antigo matadoiro da Congorza, cedido xentilmente polo Concello de Cangas, moi axeitado debido a súa situación nunha praia de longa tradición gameleira e co consello activo de antigos gameleiros.
Ten 14 cuartas e media de quilla (4,95 mts de eslora total) e coincide coa tipoloxía que consideramos que tiñan as gamelas de Cangas: pouco francobordo, pouco arqueamento e eslora xenerosa. Chamábase Paloma e comenzou a súa nova vida co nome de Rula.
O seu estado era regular, polo que retiramos as vellas capas de pintura, saneamos a madeira podre, reconstruímos o timón e efectuamos un tratamento da madeira a base de epoxi.
A vela foi copiada coa máxima exactitude dunha vela cedida por Ramón, patrón da Alondriña, realizada en algodón por Velas Gandara, S.L. e rematada a man por nos mesmos. O plantexamento de formas foi feito por Tomás, de grande experiencia en velas tradicionais e o traballo de cabullería copiou as antigas técnicas amosadas na vela de Ramón.
A Rula estreouse no ano 2004 no encontro de Douarnenez acompañando a expedición da Federación Galega pola Cultura Marítima.
Ten 14 cuartas e media de quilla (4,95 mts de eslora total) e coincide coa tipoloxía que consideramos que tiñan as gamelas de Cangas: pouco francobordo, pouco arqueamento e eslora xenerosa. Chamábase Paloma e comenzou a súa nova vida co nome de Rula.
O seu estado era regular, polo que retiramos as vellas capas de pintura, saneamos a madeira podre, reconstruímos o timón e efectuamos un tratamento da madeira a base de epoxi.
A vela foi copiada coa máxima exactitude dunha vela cedida por Ramón, patrón da Alondriña, realizada en algodón por Velas Gandara, S.L. e rematada a man por nos mesmos. O plantexamento de formas foi feito por Tomás, de grande experiencia en velas tradicionais e o traballo de cabullería copiou as antigas técnicas amosadas na vela de Ramón.
A Rula estreouse no ano 2004 no encontro de Douarnenez acompañando a expedición da Federación Galega pola Cultura Marítima.
Recuperación da Rula (9 fotos)Galería
sábado, 31 de mayo de 2008
Encontro do Seixal (57 fotos)Varada das gamelas (18 fotos)
Xuntanza Blogueir@ (17 fotos)
Xuntanza de Bouzas 2008 (51 fotos)
Festa do Mar 2008 (53 fotos)
Encontro de Meira 2008 (23 fotos)Ruta Norte 2008 (65 fotos)Brest 2008 (320 fotos)Recuperación da Diana (10 fotos)Recuperación da Luna (25 fotos)Recuperación da Rula (9 fotos)A gamela
A gamela coruxeira é unha embarcación de liñas simples e harmoniosas utilizada en Galicia, especialmente na Ría de Vigo, e concibida para a pesca artesanal en augas someras e rochosas. Caracterízase exteriormente por ter bordos e fondo planos. A súa aparente simplicidade esconde unha longa evolución e adaptación ao medio, as formas depúranse e o superfluo desaparece; as solucións construtivas acadan a máxima durabilidade e adaptación ao seu uso.
Planos tomados por Staffan Mörling
"Non hai que ver a tecnoloxía tradicional como resultado do atraso ou o illamento senón como solución óptima á que se chega a través da experiencia de xeracións."
Nomes recollidos da rica tradiciónoral dos vellos mariñeiros
Proxecto
RECUPERACION INTEGRAL DA GAMELA CORUXEIRA
A evolución social e o uso do mar están a retirar á gamela da súa principal razón de ser: obter o sustento do mar. Pero esa mesma evolución social ten que acabar comprendendo o esforzo e a valía das solucións as que se chegou despois de séculos de navegación e aproveitalas para encher necesidades novas: a necesidade de acercamento a natureza, o seu respeto, a necesidade de conexión cunha tradición, e todo elo aproveitando as vantaxes de facilidade de uso e baixo custo que a gamela pode proporcionar.
Temos próximo o exemplo do bo estado de saúde da dorna: asociacións dedicadas a súa promoción, recuperación e mantemento; novas embarcacións cada vez mais ambiciosas; escolas de vela tradicional; unha potente flota de competición e un apretado calendario de regatas. Para moita xente nova é un xeito económico e moi satisfactorio de achegarse a navegación e está traspasando amplamente a súa area tradicional de distribución.
Cousas tan habituais como a imaxe das gamelas pousadas na praia están a desaparecer e perdese unha parte do atractivo visual e turístico das nosas rías. Imaxinemos unhas praias e portos activos, con flotas ben coidadas, imaxinemos visitas organizadas a museos vivos ao borde do mar, con interrelación entre diferentes xeracións, puntos de contacto coa tradición, a fala, as lendas, os coñecementos dos vellos mariñeiros...
Imaxinemos a posibilidade de aprender a bogar, a velear, ou poder alugar unha embarcación coidada para dar unha pequena volta pola ría na embarcación mais adaptada a ela. Imaxinemos un asociacionismo que manteña as embarcacións, garde os seus valores e os desenrole, realizando actividades de encontro, difusión, coñecemento das técnicas constructivas ou competición; integrado no desenrolo xeral de outros tipos de embarcacións tradicionais e toda a cultura que vai aparellada. É posible e atractivo, pero precisa dun enfoque correcto da problemática, unha conxunción de todos os colectivos e organismos implicados no tema e o desenrolo de ferramentas e solucións que axuden a revitalizar esta parte do noso patrimonio marítimo.
Parece claro que para unha actuación de revitalización integral da gamela coruxeira fai falla a colaboración de un amplo rango de entidades e colectivos: Goberno autónomo, concellos, capitanías marítimas, asociacións, clubs náuticos, federacións, centros de ensino e os mesmos propietarios.
E tamén unha aproximación ao traballo dende diferentes puntos de vista: O puramente cultural e etnográfico; o museográfico; o social e de apoio a colectivos desfavorecidos; o de actuación medioambiental nas praias ou portos con embarcacións; o de estudio da arquitectura naval e as técnicas de utilización, construcción e conservación; o lexislativo da súa utilización; o medioambiental; o puramente deportivo etc..
A cultura asociada a praias, portos e gamelas está fondamente enraizada na Ría de Vigo e debido ao impacto da sociedade industrial estase perdendo. A gamela esta sempre presente coas súas formas limpas e pouco pretenciosas. Tal vez precise unha mais atenta mirada e sexamos nos os primeiros beneficiados da súa (desexable) revitalización...
A evolución social e o uso do mar están a retirar á gamela da súa principal razón de ser: obter o sustento do mar. Pero esa mesma evolución social ten que acabar comprendendo o esforzo e a valía das solucións as que se chegou despois de séculos de navegación e aproveitalas para encher necesidades novas: a necesidade de acercamento a natureza, o seu respeto, a necesidade de conexión cunha tradición, e todo elo aproveitando as vantaxes de facilidade de uso e baixo custo que a gamela pode proporcionar.
Temos próximo o exemplo do bo estado de saúde da dorna: asociacións dedicadas a súa promoción, recuperación e mantemento; novas embarcacións cada vez mais ambiciosas; escolas de vela tradicional; unha potente flota de competición e un apretado calendario de regatas. Para moita xente nova é un xeito económico e moi satisfactorio de achegarse a navegación e está traspasando amplamente a súa area tradicional de distribución.
Cousas tan habituais como a imaxe das gamelas pousadas na praia están a desaparecer e perdese unha parte do atractivo visual e turístico das nosas rías. Imaxinemos unhas praias e portos activos, con flotas ben coidadas, imaxinemos visitas organizadas a museos vivos ao borde do mar, con interrelación entre diferentes xeracións, puntos de contacto coa tradición, a fala, as lendas, os coñecementos dos vellos mariñeiros...
Imaxinemos a posibilidade de aprender a bogar, a velear, ou poder alugar unha embarcación coidada para dar unha pequena volta pola ría na embarcación mais adaptada a ela. Imaxinemos un asociacionismo que manteña as embarcacións, garde os seus valores e os desenrole, realizando actividades de encontro, difusión, coñecemento das técnicas constructivas ou competición; integrado no desenrolo xeral de outros tipos de embarcacións tradicionais e toda a cultura que vai aparellada. É posible e atractivo, pero precisa dun enfoque correcto da problemática, unha conxunción de todos os colectivos e organismos implicados no tema e o desenrolo de ferramentas e solucións que axuden a revitalizar esta parte do noso patrimonio marítimo.
Parece claro que para unha actuación de revitalización integral da gamela coruxeira fai falla a colaboración de un amplo rango de entidades e colectivos: Goberno autónomo, concellos, capitanías marítimas, asociacións, clubs náuticos, federacións, centros de ensino e os mesmos propietarios.
E tamén unha aproximación ao traballo dende diferentes puntos de vista: O puramente cultural e etnográfico; o museográfico; o social e de apoio a colectivos desfavorecidos; o de actuación medioambiental nas praias ou portos con embarcacións; o de estudio da arquitectura naval e as técnicas de utilización, construcción e conservación; o lexislativo da súa utilización; o medioambiental; o puramente deportivo etc..
A cultura asociada a praias, portos e gamelas está fondamente enraizada na Ría de Vigo e debido ao impacto da sociedade industrial estase perdendo. A gamela esta sempre presente coas súas formas limpas e pouco pretenciosas. Tal vez precise unha mais atenta mirada e sexamos nos os primeiros beneficiados da súa (desexable) revitalización...
Contacto
¿Pódese revitalizar a gamela?
Se estás interesado en colaborar ou tes algunha dúbida ou consulta ponte en contacto con nos:
Asociación Mar da Pedra
Praza do Progreso nº 2, 2º
36940. Cangas. Pontevedra.
E-mail: mardapedra@gmail.com
Suscribirse a:
Entradas (Atom)
